Bạn có bao giờ thắc mắc về mối quan hệ huyết thống giữa mình và những người họ hàng xa như cô dì, chú bác, hay thậm chí là ông bà cố? Xét nghiệm ADN huyết thống không trực hệ theo dòng họ nội sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời chính xác.

Xét nghiệm ADN huyết thống không trực hệ là gì? 

Xét nghiệm ADN huyết thống không trực hệ được thực hiện để xác định mối quan hệ giữa các cá nhân không có mối quan hệ cha mẹ-con cái trực tiếp. Những xét nghiệm này thường được sử dụng để tìm hiểu mối quan hệ theo dòng họ nội (bên cha) hoặc ngoại (bên mẹ), và có thể phân loại thành hai loại chính: xét nghiệm Y-STR và xét nghiệm ADN ti thể (mtDNA).

Các Loại Xét Nghiệm ADN Không Trực Hệ Theo Dòng Họ Nội

Xét nghiệm ADN không trực hệ theo dòng họ nội có thể phân chia theo các loại sau:

Phân loại theo chuyên môn

Nếu dựa theo cơ sở chuyên môn thì xét nghiệm ADN không trực hệ sẽ được phân chia ra làm 3 loại chính đó là:

1. Xét Nghiệm Y-STR (Y-chromosome Short Tandem Repeat)

Xét nghiệm Y-STR là phương pháp phổ biến nhất được sử dụng để xác định mối quan hệ theo dòng họ nội.

• Cơ chế: Phân tích các đoạn lặp lại ngắn trên nhiễm sắc thể Y, chỉ có ở nam giới và được truyền từ cha sang con trai mà không có sự tái tổ hợp.
• Ứng dụng: Xác định mối quan hệ huyết thống giữa các cá nhân nam trong cùng một dòng họ. Hữu ích trong nghiên cứu phả hệ để tìm ra tổ tiên chung từ bên nội.
• Hạn chế: Chỉ áp dụng cho nam giới, và chỉ cung cấp thông tin về dòng họ nội mà không xác định được mối quan hệ cụ thể (như cha-con).

2. Xét Nghiệm SNP trên Nhiễm Sắc Thể Y (Y-SNP)

Xét nghiệm SNP (Single Nucleotide Polymorphism) trên nhiễm sắc thể Y giúp phân tích các biến thể đơn lẻ trên chuỗi ADN.

• Cơ chế: Xác định các biến thể đơn lẻ để phân loại các nhóm tổ tiên nam (haplogroups).
• Ứng dụng: Giúp theo dõi và tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc tổ tiên nam qua nhiều thế hệ, và xác định mối liên hệ giữa các dòng họ xa xưa.
• Hạn chế: Không thể cung cấp thông tin chi tiết về mối quan hệ gần.

3. Xét Nghiệm Y-DNA Tiến Bộ (Advanced Y-DNA Testing)

Các xét nghiệm Y-DNA tiên tiến hơn, như Big Y-700, cung cấp phân tích chi tiết hơn về nhiễm sắc thể Y.

• Cơ chế: Phân tích toàn bộ chuỗi Y-DNA để xác định hàng nghìn điểm SNP.
• Ứng dụng: Cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử di truyền và nguồn gốc tổ tiên nội xa xưa, với độ chính xác cao hơn so với các phương pháp khác.
• Hạn chế: Chi phí cao và yêu cầu thiết bị phân tích phức tạp.

Phân loại theo nhu cầu sử dụng dịch vụ

Ngày nay dịch vụ xét nghiệm ADN huyết thống không trực hệ sẽ được phân theo nhu cầu của khách hàng có, trong quá trình làm việc tiếp xúc với khách hàng nhiều năm thì Vietcare sẽ phân loại như sau:

Xét nghiệm ADN huyết thống không trực hệ sẽ dùng mẫu vật gì?

Xét nghiệm ADN huyết thống không trực hệ theo dòng họ nội thường sử dụng các mẫu vật dễ thu thập và bảo quản. Dưới đây là một số loại mẫu phổ biến được sử dụng trong các xét nghiệm này:

1. Mẫu niêm mạc miệng: 

Đây là loại mẫu được sử dụng phổ biến nhất vì dễ lấy, không xâm lấn và cho kết quả chính xác. Mẫu được thu thập bằng cách dùng tăm bông bông gòn chà nhẹ vào bên trong má.

2. Mẫu máu: 

Mẫu máu thường được lấy từ tĩnh mạch ở cánh tay. Tuy nhiên, việc lấy máu đòi hỏi phải thực hiện bởi nhân viên y tế và có thể gây đau nhẹ.

3. Mẫu tóc: 

Phần chân tóc có chứa tế bào gốc, do đó có thể sử dụng để trích xuất ADN. Tuy nhiên, mẫu tóc cần được nhổ cả chân tóc để đảm bảo có đủ ADN cho xét nghiệm.

4. Mẫu móng tay: 

Giống như tóc, móng tay cũng chứa ADN. Tuy nhiên, việc thu thập mẫu móng tay có thể gây khó chịu và không phải lúc nào cũng cho kết quả tốt.

5. Các mẫu khác: 

Trong một số trường hợp đặc biệt, có thể sử dụng các mẫu khác như tinh dịch, mô, xương… Tuy nhiên, việc thu thập và xử lý các loại mẫu này phức tạp hơn và đòi hỏi kỹ thuật chuyên môn cao.

>>>> Đặt lịch xét nghiệm ADN huyết thống

Những Ưu điểm và hạn chế của xét nghiệm ADN

Ưu điểm:

• Độ chính xác cao: Xét nghiệm ADN được đánh giá là một trong những phương pháp xác định quan hệ huyết thống chính xác nhất hiện nay.
• Quy trình thực hiện nhanh chóng: Với sự phát triển của công nghệ, thời gian hoàn thành một xét nghiệm ADN đã được rút ngắn đáng kể.
• Ứng dụng rộng rãi: Xét nghiệm ADN được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như pháp lý, y học, nhân chủng học.

Hạn chế:

• Chi phí tương đối cao: So với các xét nghiệm khác, xét nghiệm ADN có chi phí khá cao.
• Yêu cầu mẫu vật chất lượng tốt: Chất lượng của mẫu vật ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả xét nghiệm.
• Có thể gặp khó khăn trong một số trường hợp đặc biệt: Ví dụ, khi mẫu ADN bị phân hủy hoặc khi không có đủ thông tin về gia đình.

Các loại xét nghiệm ADN không trực hệ theo dòng họ nội mang lại nhiều thông tin quý giá trong việc xác định mối quan hệ huyết thống và nghiên cứu phả hệ. 

Mỗi loại xét nghiệm có những ưu điểm và hạn chế riêng, do đó, việc lựa chọn phương pháp phù hợp là rất quan trọng. 

Việc áp dụng các xét nghiệm này không chỉ hỗ trợ trong các nghiên cứu lịch sử gia đình mà còn giúp giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến quyền thừa kế và xác định danh tính.